Hoe kan je een dosisaërosol het beste gebruiken en waarom is het belangrijk om je pufjes zorgvuldig bij te houden?
Heb je astma of een andere longziekte? De kans is groot dat je een dosisaërosol gebruikt. Wat is de beste manier om een dosisaërosol te gebruiken en waarom is het zo belangrijk om je medicatie zorgvuldig bij te houden? We leggen het uit in deze blog.
Dosisaërosol gebruiken
Het gebruik van een dosisaërosol wordt altijd door een arts voorgeschreven. Een dosisaërosol is een spuitbus met medicatie in de vorm van drijfgas. Je dient medicatie toe door de inhalator te schudden, het aparaat in de voorzetkamer te plaatsen, de knop in te drukken en te inhaleren. Er zijn verschillende soorten dosisaërosolen met ieder een eigen gebruiksaanwijziging. Het is belangrijk dat jouw zorgverlener je leert hoe je een inhalator moet gebruiken. Informatie en instructies over het gebruik van inhalatoren zijn daarnaast terug te vinden www.inhalatorgebruik.nl. Maar de instructies van je zorgverlener zijn altijd leidend.
Voorzetkamer
Long Alliantie Nederland (LAN) raadt aan om uitsluitend een dosisaërosol mét voorzetkamer te gebruiken. Doordat het drijfgas vrij snel uit de dosisaërosol vrijkomt kan het moeilijk zijn om je medicatie volledig en op de juiste manier toe te dienen. Een voorzetkamer bevestig je aan het mondstuk van je inhalator. Door de medicatie daar in te spuiten en via het mondstuk van de voorzetkamer in en uit te ademen, kan je je medicatie makkelijker inhaleren. Daarnaast komt de medicatie beter in de longen terecht. Gebruik je een dosisaërosol zonder voorzetkamer? Neem dan contact op met je arts.
Het zorgvuldig bijhouden van medicatie: therapietrouw
Het zorgvuldig innemen en bijhouden van medicatie is voor longpatiënten van levensbelang. In 2017 zijn er alleen voor astma al 8100 ziekenhuisopnamen geregistreerd. Patiënten verbleven gemiddeld 4,9 dagen in het ziekenhuis. Het zorgvuldig gebruik van je medicatie noemen we “therapietrouw”. We geven hiervoor een aantal tips:
Tips om je medicatie niet te vergeten:
Probeer voor zover dat mogelijk is vaste momenten aan te houden om je medicatie in te nemen. Bijvoorbeeld na het opstaan, voor de lunch of voor het tandenpoetsen. Zo voorkom je dat je je medicatie vergeet. Ook zijn er verschillende apps die je d.m.v. reminders kunnen helpen (bijvoorbeeld “MyTherapy”).
Tips om het aantal pufjes in je dosisaërosol bij te houden
Daarnaast is het belangrijk om bij te houden hoeveel pufjes er nog in je dosisaërosol over zijn. Zodat je geen “lege pufjes” inhaleert of juist medicatie verspilt door een inhalator te vroeg weg te gooien. Hier zijn verschillende methodes voor:
- Een breinaaldenteller
- Digitaal of handmatig turfsysteem
- Bijhouden in een schrift
- Een ingebouwde teller of bevestigbare (universele) teller speciaal voor dosisaërosolen
Wat werkt het beste?
Medische richtlijnen (LAN en NHG) geven de voorkeur aan het gebruik van een inhalator met een teller. Dit is de meest betrouwbare manier om de hoeveelheid pufjes bij te houden. Toch zijn er in Nederland naar schatting 720.000 gebruikers van een dosisaërosol zonder ingebouwde teller. Veel van deze patiënten blijven hun inhalator gebruiken terwijl er onvoldoende medicatie meer in de inhalator zit. Hierdoor krijgen zij geen of te weinig werkzame stof binnen. Uit onderzoek blijkt dat het aantal bezoeken aan de spoedeisende hulp 45% lager ligt bij het gebruik van een inhalator met een teller.
CountAir®
De in Nederland ontwikkelde universele dosisteller “CountAir®” is geschikt voor alle pMDI’s die in Nederland op de markt zijn. Deze teller is overigens niet geschikt voor autohalers en redihalers.
Ook wij (Longzusjes) zijn fan van dit apparaatje. Het handmatig bijhouden van het aantal pufjes blijkt in de praktijk foutgevoelig te zijn. De CountAir® is eenvoudig in gebruik: wanneer je een nieuwe dosisaerosol nodig hebt, kan je met een paar klikken het aantal aanwezige pufjes instellen en de CountAir® op je inhalator bevestigen. Iedere keer dat je je inhalator indrukt telt de CountAir® één dosis af.
Therapiebewustzijn
Naast het belang van therapietrouw is therapiebewustzijn minstens zo belangrijk. Patiënten realiseren zich soms niet hoe vaak zij hun noodmedicatie gebruiken. Een SABA (bijvoorbeeld Salbutamol) moet bijvoorbeeld echt alleen bij klachten gebruikt worden of voorafgaand aan inspanning. Meer dan 2 puffs SABA per week wordt in de richtlijn al overmatig gebruik genoemd.
Veelvuldig SABA-gebruik is een teken van onvoldoende gecontroleerd astma, dit kan leiden tot verminderde werking (receptortolerantie) en vormt een risico voor een longaanval. Ook hier kan een teller als de CountAir® helpen om een stukje inzage en bewustwording te creëren. Blijf je klachten houden en gebruik je meer dan 2 puffen SABA per week, neem dan contact op met je zorgverlener, samen kan er dan een plan gemaakt worden om de astma te stabiliseren.
Kort samengevat is het advies om een dosisaërosol in combinatie met een voorzetkamer en teller te gebruiken. Uiteraard is de situatie van iedere patiënt anders. Volg altijd de instructies van je eigen arts of zorgverlener op.
Bronnen:
https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/astma/preventie-zorg/preventie
0 reacties